Εξειδίκευση & Υπηρεσίες

Το άγχος είναι αρκετά κοινό στην καθημερινή μας ζωή και εκδηλώνεται με γνωστικά, συναισθηματικά και σωματικά συμπτώματα. Είναι ένα δυσάρεστο βίωμα που συχνά συσχετίζεται με την αίσθηση του κινδύνου και συνοδεύεται από τη σκέψη ότι «κάτι κακό/αρνητικό θα συμβεί», καθώς και έντονες συναισθηματικές ή και σωματικές αντιδράσεις. Το άγχος μπορεί να έχει πολλές και ποικίλες αρνητικές συνέπειες στην ποιότητα ζωής, στην υγεία και στην λειτουργικότητα του ατόμου, τόσο βραχυπρόθεσμες όσο και μακροπρόθεσμες. Όταν το άγχος γίνεται παθολογικό μπορεί να πάρει διάφορες μορφές όπως: διαταραχή πανικού, αγοραφοβία, κοινωνική φοβία, ειδική φοβία, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διαταραχή μετά από τραυματικό στρες, διαταραχή οξέος στρες, γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, αγχώδης διαταραχή οφειλόμενη σε σωματική κατάσταση ή αγχώδης διαταραχή προκαλούμενη από ουσίες, κ.α..

Σήμερα, η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει ευρέως τη σημαντική σχέση ανάμεσα στο ανοσοποιητικό σύστημα και στους ψυχολογικούς παράγοντες και αντιλαμβάνεται το σώμα και την ψυχή ως μία ενιαία οντότητα. Κάθε ασθένεια μπορεί να επηρεαστεί από ψυχολογικούς παράγοντες και κάθε τι που βιώνεται ως ψυχικό γεγονός, όπως το συναίσθημα του θυμού ή της θλίψης, αποτελεί ταυτόχρονα και βιολογικό γεγονός. Οι ψυχοσωματικές διαταραχές χαρακτηρίζονται από οργανική παθολογία και ψυχολογικά αίτια. Συχνά οι ψυχοσωματικές διαταραχές αφορούν προβλήματα στο πεπτικό σύστημα, δερματολογικά ή καρδιολογικά προβλήματα υγείας και αυτοάνοσα νοσήματα.

Η κατάχρηση ουσιών και η εξάρτηση από ουσίες (αλκοόλ, ναρκωτικά, κ.α.) ή συμπεριφορές (διαδίκτυο, τζόγος, κ.α.) είναι δύο πρότυπα συμπεριφοράς που οδηγούν σε σημαντικές αρνητικές συνέπειες για την υγεία και την προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητα του ατόμου. Στόχος της απεξάρτησης είναι να βοηθήσει το εξαρτημένο άτομο να καλλιεργήσει δεξιότητες και χαρακτηριστικά που θα του επιτρέψουν να ζει λειτουργικά και αυτόνομα, χωρίς την ανάγκη λήψης ουσιών ή καταφυγή σε συμπεριφορές (τζόγος, διαδίκτυο κλπ.) προκειμένου να αντιμετωπίσει την συναισθηματική πίεση, το άγχος και τις απαιτήσεις της ζωής.

Η ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση της εξάρτησης είναι πολύπλοκη και δύσκολη. Η ψυχοθεραπεία δρα συμπληρωματικά σε άλλες μορφές θεραπείας, όπως η νοσηλεία για αποτοξίνωση (σωματική απεξάρτηση) και οι ομάδες υποστήριξης (Ανώνυμοι Αλκοολικοί, Ανώνυμοι Ναρκομανείς, κ.α.).

Εκατομμύρια νέοι γονείς αναλαμβάνουν κάθε χρόνο μια δουλειά που κατατάσσεται ανάμεσα στις πιο δύσκολες που μπορεί να κάνει κανείς: Να πάρουν ένα μωρό, ένα βρέφος σχεδόν ολοκληρωτικά ανήμπορο, και να αναλάβουν επί 18 περίπου χρόνια την πλήρη ευθύνη για την σωματική και την ψυχική του υγεία και να το αναθρέψουν ώστε να γίνει ένας ισορροπημένος, υπεύθυνος, δημιουργικός, καλός άνθρωπος. Υπάρχει πιο δύσκολο, πολύπλοκο και απαιτητικό έργο από αυτό;

Η συμβουλευτική γονέων είναι η συνεργασία των γονέων με τον ψυχοθεραπευτή με σκοπό την αναγνώριση και τη διαχείριση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν στην ανατροφή του παιδιού τους, έτσι ώστε να βελτιωθεί η μεταξύ τους σχέση και επικοινωνία, η ψυχοσυναισθηματική κατάσταση του παιδιού και, κατά συνέπεια, η συμπεριφορά του. Στόχος της συμβουλευτικής γονέων είναι η ευαισθητοποίηση και η καθοδήγηση των γονιών προκειμένου να κατανοήσουν τις ανάγκες του παιδιού τους, να αναπτύξουν μια καλύτερη σχέση και επικοινωνία μαζί του και να συμβάλουν στη σωστή διαπαιδαγώγηση και συναισθηματική του ανάπτυξη. Ένας γονιός μπορεί να απευθυνθεί για συμβουλευτική μόνος του ή/και με τον/την σύζυγο του.

Συχνά θέματα που αναφέρονται αφορούν σε προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών στο σπίτι ή το σχολείο, δυσκολίες σχολικής προσαρμογής, συναισθηματικά προβλήματα των παιδιών, θέματα πειθαρχίας και ορίων, θέματα επικοινωνίας στην οικογένεια, προβλήματα προσαρμογής της εφηβικής περιόδου, διαζύγιο ή απώλεια/πένθος. Σε αυτή την διαδικασία δίνεται έμφαση στην προσωπική ωριμότητα του γονέα και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και όχι στη συσσώρευση πληροφορίας για το πώς θα γίνει ο «σωστός» γονιός ακολουθώντας οδηγίες. Η συμβουλευτική γονέων έχει στόχο να ενδυναμώσει το γονέα ώστε ο ίδιος να είναι σε θέση να βοηθήσει το παιδί να ωριμάσει  συναισθηματικά και να αυτονομηθεί.

Οι κρίσεις πανικού είναι διακριτά επεισόδια κατά την διάρκεια των οποίων το άτομο κατακλύζεται από έντονο άγχος που μπορεί να φτάνει στα όρια του τρόμου. Κατά τη διάρκεια της κρίσης επιταχύνεται ο καρδιακός ρυθμός, μπορεί να παρατηρείται εφίδρωση ή/και τρέμουλο, αίσθημα λαχανιάσματος ή ασφυξίας, αίσθημα πνιγμού, πόνος ή δυσφορία στο θώρακα, ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση, αίσθηση ζάλης, αστάθειας ή τάσης για λιποθυμία. Οι κρίσεις αυτές εκδηλώνονται ξαφνικά και είναι σαν να έρχονται «από το πουθενά». Το άτομο μπορεί να φοβηθεί ότι πεθαίνει ή ότι αντιμετωπίζει κάποιο βιολογικό πρόβλημα (π.χ. καρδιακή προσβολή) ή ότι θα χάσει τον έλεγχο του εαυτού του και θα τρελαθεί. Μετά από την κρίση, αισθάνεται έντονη κόπωση και μπορεί να αρχίσει να φοβάται ότι θα ξανασυμβεί, ειδικά όταν βρίσκεται έξω από το σπίτι του.

Η διάθεση δεν αφορά μόνο σε μια συναισθηματική κατάσταση, αλλά περιλαμβάνει γνωσιακές, συμπεριφορικές και σωματικές διαστάσεις. Η διάθεση, δηλαδή, επηρεάζει το πώς αισθανόμαστε, πώς σκεφτόμαστε, πώς αντιδρούμε, πώς και τι τρώμε και πώς κοιμόμαστε, επηρεάζει γενικά το πώς ζούμε. Στις διαταραχές της διάθεσης οι αλλαγές της διάθεσης είναι τόσο ακραίες, έντονες και παρατεταμένες που αναστατώνουν και μπορούν να επιφέρουν εξαιρετικά επιβλαβείς συνέπειες στη ζωή του ατόμου. Συνήθως εμφανίζονται με την μορφή περιοδικών επεισοδίων, δηλαδή σε κάποιο χρονικό διάστημα ένα άτομο που λειτουργούσε κανονικά, παρουσιάζει μανία ή κατάθλιψη. Στις διαταραχές της διάθεσης περιλαμβάνονται οι καταθλιπτικές και διπολικές διαταραχές.

Τα προβλήματα στη σεξουαλική λειτουργία μπορεί να αφορούν σε διαταραχή της σεξουαλικής επιθυμίας, διαταραχή των ψυχοφυσιολογικών αλλαγών που αφορούν στον κύκλο της σεξουαλικής ανταπόκρισης ( όπως στυτική δυσλειτουργία, πρόωρη εκσπερμάτιση, αδυναμία επίτευξης οργασμού, κ.α.) ή πόνο σχετιζόμενο με τη συνουσία.

Η αυτογνωσία είναι μία διαδικασία που περιλαμβάνει την αναγνώριση και κατανόηση των δυνατών και αδύναμων σημείων μας, των σκέψεων, των πεποιθήσεων, των επιθυμιών, των ιδεών, των συναισθημάτων και των κινήτρων μας, και, εν τέλει, της συμπεριφοράς μας. Επιπλέον, η αυτογνωσία αποτελεί προϋπόθεση για την κατανόηση των άλλων ανθρώπων, των συναισθημάτων, των αντιδράσεων και της συμπεριφοράς τους.

Είναι μια δυναμική διαδικασία η οποία, καθώς εξελίσσεται, επιτρέπει στο άτομο να αναγνωρίσει τα ασυνείδητα κίνητρα της συμπεριφοράς του, να κάνει αλλαγές στις σκέψεις και στις ερμηνείες που δίνει στα γεγονότα και να αποκτήσει έλεγχο στα συναισθήματα και τις αντιδράσεις του. Η αυτογνωσία επιτρέπει στο άτομο να δίνει κατεύθυνση και σκοπό στη ζωή του και να επιτυγχάνει τις αλλαγές που επιθυμεί.